🐯🐯🐯🐯🐯🐯🐯🐯🐯
*"वाघबारस "*
आदिवासी समाजात बारशीला वाघ्या / वाघदेवाची पुजा करतात. त्यालाच वाघबारस असे म्हणतात.वाघ्या हे आदिवासी कोळी महादेव समाजाचे पुज्य दैवत आहे. प्रत्येक गावाच्या शिवारावर (हद्द) किंवा खिंडीत (दोन डोंगरामधील भाग) वाघ्याची प्रतिकात्मक स्थापना केलेली आढळून येते. गावापासून ज्या ठिकाणी जंगलाची हद्द सुरू होते अशा ठिकाणी वाघ्या असतो. या मागचे कारण म्हणजे ज्या ठिकाणाहून जंगल सुरू होते तेथूनच वाघ्याचे राज्य सुरू होते.तो जंगलाचा राजा असल्याने त्याची मनोभावे सेवा केल्यास तो जंगलातील इतर प्राण्यांपासून आपल्या जनावरांचे रक्षण करील व आपल्यावरही त्याची सदैव कृपादृष्टी राहील. अशी आदिवासी बांधवांची श्रद्धा असते.
काही ठिकाणी वाघ्याला गोड खिरीचा (गोडी वाघबारस) तर काही ठिकाणी तिखटाचा( मटणाचा किंवा बोंबलाचा) नैवेद्य (बोंली वाघबारस) वाघ्याला दाखविला जातो आंबेगाव तालुक्यातील पिंपरगणेच्या वाघोबाला दुध-खिरीचा नैवेद्य तर वारंघुशी, खेतेवाडी, शेणित, एकलहरे येथील वाघ्याला मटणाचा नैवेद्य दाखविण्याची प्रथा आहे. गावातील गुराखी वाघबारस साजरी करताना वाघ्या समोर पाच नैवेद्य ठेवतात. त्यांच्यातीलच पाच जण वाघ्ये बनून ते पाच नैवेद्य पळवितात. त्यावेळी इतर जमलेली मुलं त्यांना मागून चिभडाने मारतात. सर्वजण वाघ्यावर रचलेली गाणी म्हणतात. जसे की....
'वाघूबा देवा-वाघूबा देवा
घोर नको लावू आमच्या जीवा
नको बाबा वाट धरू
नको गुरं-ढोरं मारू
आज हाय वाघबारस
फेडीतो आज तुझा नवस
रागू-रूसू नको आम्हांवरी
आमची माया तुझ्यावरी
वाघूबा देवा..
- संतोष मुठे
🌿🐾🐾🌿🐾🐾🌿🙏
